Lichamelijke verwaarlozing
Wat is het, hoe kunt u het herkennen en wat kunt u doen?
Bij lichamelijke verwaarlozing gaat het om dingen die ouders niet of te weinig doen. Kinderen hebben bepaalde basisbehoeften waar aan voldaan moet worden willen zij zich op een gezonde en evenwichtige manier ontwikkelen. Basisbehoeften zijn onder andere eten, drinken, verzorging, kleding, bescherming en een dak boven het hoofd.
Baby’s hebben voldoende en gezonde voeding nodig om te kunnen groeien. De wat oudere kinderen hebben voldoende toezicht nodig om te voorkomen dat ze in gevaarlijke situaties komen. Leerplichtige kinderen moeten naar school om te leren en voor hun contacten met leeftijdgenoten. Zo zijn er veel voorbeelden te geven van zorg en verzorging die kinderen nodig hebben. Als ouders niet tegemoet komen aan de basisbehoeften dan wil dat zeggen dat zij hun kinderen verwaarlozen. Daarbij hoeft geen sprake te zijn van verwijtbaar gedrag van ouders. Verwaarlozing komt vaak voort uit onmacht en onvermogen. Ook als ouders niet over voldoende mogelijkheden beschikken, bijvoorbeeld omdat zij een verstandelijke beperking hebben, een psychiatrisch probleem of een ernstige chronische ziekte hebben, is sprake van verwaarlozing.
Jonge kinderen die onvoldoende te eten of te drinken krijgen kunnen een groei- of ontwikkelingsachterstand oplopen. Als ouders voor onvoldoende toezicht zorgen, kunnen hun kinderen van de commode of van de trap vallen. Als gevolg van lichamelijke verwaarlozing kan bij kinderen gedragsverandering optreden. Zij gaan bijvoorbeeld veel en ontroostbaar huilen, maken geen oogcontact of reageren niet adequaat op menselijk contact. De ontwikkeling van de psychomotoriek en van de spraak kunnen worden vertraagd. Kinderen die niet goed gekleed worden tegen bijvoorbeeld de kou of die te weinig gezonde voeding krijgen, kunnen ziek worden.
Lichamelijke verwaarlozing kan veel verschillende schadelijke gevolgen hebben. Niet alleen op de korte maar ook op de lange termijn, lang nadat de kinderen de volwassen leeftijd hebben bereikt.
De gevolgen van deze vorm van verwaarlozing zijn vooral te zien in het lichamelijke welzijn van het kind. Maar ook het gedrag van het kind verandert door lichamelijke verwaarlozing.
Klachten en gedragingen die je bij lichamelijk verwaarloosde kinderen ziet, zijn bijvoorbeeld:
Bij alle signalen geldt dat ze niet kunnen worden gezien als een bewijs dat een kind mishandeld wordt. Signalen moeten worden gezien als een aanmoediging om verder te kijken, om zich verder te verdiepen in de situatie van het kind en het gezin. Voor professionals vormt een signaal de aanleiding tot het zetten van Stap 1 van de Codigo di Proteccion.
https://www.augeo.nl/kindermishandeling/getuige-van-partnergeweld
https://www.nji.nl/Vormen-Kinderen-die-getuige-zijn-van-huiselijk-geweld
Berge, I. ten, A. Addink., M. de Baat ., C. Bartelink., J. van Rossum., en A. Vinke (2012). ‘Stoppen en helpen: Een adequaat antwoord op kindermishandeling.’ Utrecht/Amsterdam: Nederlands Jeugdinstituut/SWP.