Emotionele verwaarlozing

We spreken van emotionele verwaarlozing wanneer ouders onvoldoende aandacht hebben voor hun kind, wanneer zij hun kind onvoldoende liefde, genegenheid, steun en veiligheid bieden. Ouders die hun kind emotioneel verwaarlozen zijn zelf in emotioneel opzicht onvoldoende beschikbaar voor hun kind, zij reageren niet of te weinig op de behoeften van het kind.
Emotionele verwaarlozing (ook wel psychische verwaarlozing) is een van de meest voorkomende vormen van kindermishandeling. De schade op lange termijn is in veel gevallen zeer groot. Baartman (2012) noemt emotionele verwaarlozing de meest destructieve vorm van kindermishandeling. De gevolgen worden vaak onderschat. Emotionele verwaarlozing wordt daarom ook wel een verwaarloosde vorm van kindermishandeling genoemd.

Kinderen die emotioneel verwaarloosd worden ontbreekt het aan liefde, warmte, geborgenheid en steun. Hun ouders negeren de basale behoeften van hun kind stelselmatig. Zij knuffelen en spelen niet met hun kind, zij bieden geen troost op momenten dat hun kind verdrietig of angstig is. Het kind weghouden van school of van contacten met de buitenwereld worden ook gezien als vormen van psychische verwaarlozing.

De gevolgen hangen samen met de leeftijd van het kind waarop de psychische verwaarlozing zich voordoet. In veel gevallen begint dit al bij de geboorte van het kind. Problemen van de ouders zoals depressiviteit, verslaving, psychiatrie maken dat zij vanaf het allereerste begin het kind niet kunnen bieden wat het kind nodig heeft: aandacht, liefde en verzorging. In de eerste levensjaren van een kind kan verwaarlozing leiden tot problemen in de ontwikkeling van de hersenen van het kind. Die gevolgen kunnen onomkeerbaar zijn. Door de verstoorde ontwikkeling van de hersenen kunnen kinderen op latere leeftijd angsten ontwikkelen, depressief of faalangstig worden. Ook kunnen zij te maken krijgen met hechtingsstoornissen en leerachterstanden.

• Somber
• Onzeker
• Teruggetrokken
• Onverzorgd uiterlijk
• Achter in motoriek
• Ouder toont geen aandacht, snauwt tegen het kind

Bij alle signalen geldt dat ze niet kunnen worden gezien als een bewijs dat een kind mishandeld wordt. Signalen moeten worden gezien als een aanmoediging om verder te kijken, om zich verder te verdiepen in de situatie van het kind en het gezin. Voor professionals vormt een signaal de aanleiding tot het zetten van Stap 1 van de Codigo di Proteccion.

https://www.augeo.nl/kindermishandeling/psychische-verwaarlozing

https://www.nji.nl/nl/Kindermishandeling-Probleemschets-Definitie/Psychische-verwaarlozing

https://www.nji.nl/nl/Download-NJi/Publicatie-NJi/Emotionele-en-pedagogische-verwaarlozing.pdf

Baartman, H., en C. Hoefnagels (2012), ‘Emotionele mishandeling, een lastig te duiden begrip’, in: ‘Tijdschrift Kindermishandeling’, jaargang 5, nummer 12.